Τιμές και καταγραφή «καρτέλ»
Την ίδια στιγμή που το διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών συρρικνώνεται με ταχύτατους ρυθμούς λόγω των συνεχών «μέτρων σωτηρίας της χώρας», οι τιμές των των περισσότερων προϊόντων των πολυεθνικών παραμένουν τα ακριβότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το συγκεκριμένο γεγονός το πιστοποιούν έρευνες τόσο του Ινστιτούτου Καταναλωτών, παλαιότερες αναφορές της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και του Ε.Β.Ε.Α. και οι συγκριτικές έρευνες αρκετών δημοσιογράφων.
Η διαφορά των τιμών δεν περιορίζεται σε 5% - 10%, που ενδεχομένως να μπορούσαν να δικαιολογηθούν από τα αυξημένα κόστη των τοπικών θυγατρικών, κυρίως χρηματοοικονομικά (κόστος κεφαλαίου) και μεταφορικά (μορφολογία εδάφους, νησιά). Οι διαφορές των τιμών είναι πραγματικά τεράστιες και αδικαιολόγητες, και σε πολλές περιπτώσεις πολλαπλάσιες των ευρωπαϊκών.
Ενδεικτικά αναφέρουμε (από την εφημερίδα Έθνος) ότι έχουν παρατηρηθεί υψηλότερες τιμές έως και 96,5% στα είδη προσωπικής υγιεινής, έως 44,2% στα απορρυπαντικά, μέχρι 51,3% στα αναψυκτικά, έως και 38% στις μπύρες και έως 46,96% στα δημητριακά.
Παράλληλα στην εσωτερική αγορά παρατηρείται το φαινόμενο υπερσυγκέντρωσης σημαντικών κλάδων της οικονομίας, με αποτέλεσμα την εμφάνιση φαινομένων καταστρατήγησης του ανταγωνισμού, μέσω της πρακτικής συντονισμένης εναρμόνισης των τιμών και αποκλεισμού εισόδου νέων «παικτών».
Τα ποσοστά της συγκέντρωσης διαφόρων κλάδων, και κυρίως σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, ξεπερνούν το 70%, ενώ είναι γνωστές αρκετές περιπτώσεις καταγραφής «καρτέλ» σε συγκεκριμένες αγορές όπως και τα πρόστιμα που έχει επιβάλλει η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Άλλες πρακτικές αποφυγής φορολόγησης
Υψηλές χρεώσεις δικαιωμάτων χρήσης σημάτων (royalties) μεταξύ των εταιρειών ενός ομίλου.
Δημιουργία off shore εταιρειών που αποσκοπούν στην απόκρυψη εσόδων και στη μειωμένη φορολόγηση.
Η πρακτική, που παρατηρείται στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ, των διαδοχικών συναλλαγών (Carousel) προκειμένου να αποφευχθεί η καταβολή ΦΠΑ.
Δανεισμός των θυγατρικών από τις μητρικές εταιρείες με υψηλά επιτόκια, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το χρηματοοικονομικό κόστος.
Οι Επιπτώσεις
Κατ’ αρχήν πρέπει να τονισθεί ότι η συγκεκριμένη πρακτική του transfer pricing αντιβαίνει τόσο την εθνική όσο και την κοινοτική νομοθεσία, ενώ το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις περιπτώσεις εναρμονισμένων πρακτικών (καρτέλ).
Το ερώτημα που αβίαστα προκύπτει: εφόσον οι συγκεκριμένες πρακτικές και οι συνεπακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις (που θα αναλύσουμε παρακάτω) στο κοινωνικό σύνολο είναι γνωστές γιατί οι κυβερνήσεις δεν προχωρούν στα αναγκαία εκείνα βήματα προκειμένου να εκμηδενίσουν, έστω να περιορίσουν αυτό το φαινόμενο;
Η κριτική που ασκείται σε εκείνους που θίγουν το συγκεκριμένο ζήτημα είναι η απίστευτη τοποθέτηση «πως να τις φορολογήσουμε αφού είναι ζημιογόνες;».
Δυστυχώς, το συγκεκριμένο έωλο επιχείρημα δεν αναπαράγεται απλώς από διάφορα μέσα αλλά ταυτόχρονα προχωρούν σε ακραίες επιθέσεις σε εκείνους που έχουν διαφορετική άποψη !!!
Με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς και χρήση διαφόρων μέσων (τύπος, sites, blogs κ.α.) «επιχειρηματολογούν» στηριζόμενοι σε προσωπικές εκτιμήσεις και ιδεοληψίες αρνούμενοι να ακούσουν ή/και να διαβάσουν τα δημοσιευμένα στοιχεία, τις ανακοινώσεις επαγγελματικών φορέων, ειδικών αναλύσεων ανθρώπων της αγοράς που θίγουν το συγκεκριμένο ζήτημα τόσο στο επίπεδο της φοροδιαφυγής όσο και στις υπερβολικά αυξημένες τιμές πώλησης των προϊόντων συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Την ίδια στιγμή οι ανακοινώσεις των εταιρικών αποτελεσμάτων των πολυεθνικών εταιρειών δείχνουν ότι η πλειονότητα αυτών παραμένουν κερδοφόρες (κάποιες με δεσπόζουσα θέση σε συγκεκριμένους κλάδους κατέγραψαν σημαντική αύξηση κερδών), παρά την βαθιά ύφεση που διέρχεται η ελληνική οικονομία τα τελευταία πέντε χρόνια.
Ο κύκλος εργασιών των συγκεκριμένων εταιρειών προσεγγίζει περίπου τα 25-30 δισ.ευρω, ενώ το περιθώριο κερδοφορίας είναι ιδιαίτερα χαμηλό, που σε ορισμένες περιπτώσεις η συνέχιση της δραστηριότητας τους κρίνεται ασύμφορη με επιχειρηματικούς όρους (απόδοση επενδεδυμένου κεφαλαίου, σχέση ρίσκου -απόδοσης κ.α.).
Συγκρίνοντας δειγματοληπτικά, τους ισολογισμούς των εταιρειών στο εσωτερικό τόσο με τους αντίστοιχους στις χώρες εξαγωγής προς την Ελλάδα όσο και με εκείνους των μητρικών εταιρειών, διαπιστώνεται η σημαντική διαφορά στα προ φόρων περιθώρια κέρδους.
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Λαμβάνοντας περίπου το 12% ως ένα μέσο περιθώριο κέρδους, εύκολα μπορούμε να καταλήξουμε στις εξής διαπίστωση, ότι τα φορολογικά έσοδα σε ετήσια βάση με συντελεστή της τάξης του 26% θα προσέγγιζαν τα 1 δισ.ευρω.
Αν υπολογίσουμε τη διαχρονικότητα της συγκεκριμένης πρακτικής, εύκολα αντιλαμβανόμαστε το συνολικό ύψος των χαμένων δημοσιονομικών εσόδων, πχ. τουλάχιστον 10 δις. ευρώ την τελευταία δεκαετία.
Ενώ λοιπόν τα τελευταία χρόνια οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι δέχονται μια ανελέητη επίθεση από την τρόικα και τις συνεργαζόμενες με αυτήν κυβερνήσεις, ενώ μειώνονται οι δημόσιες δαπάνες για υγεία, παιδεία, ασφάλεια κάποιοι ευνοούμενοι συνεχίσουν να παρανομούν, να φοροδιαφεύγουν και να εκμεταλλεύονται τους Έλληνες πολίτες, αφαιρώντας τους και τα ελάχιστα χρήματα που (ενδεχομένως να) τους απομένουν μετά από την ανελέητη μνημονιακή επιδρομή.
