Το Πάρκο Αντώνης Τρίτσης ιδρύθηκε ως πάρκο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Για να διατηρήσει και να αναβαθμίσει αυτόν τον χαρακτήρα, είναι απαραίτητη η προστασία του από εκποιήσεις γης και χρήσεων, η χρηματοδότησή του και η στελέχωσή του με ικανό αριθμό προσωπικού και η εκπόνηση επιστημονικά έγκυρου σχεδιασμού.
Αντί αυτής της κατεύθυνσης, το πάρκο έχει αφεθεί στην εγκατάλειψη.
Ο φορέας διαχείρισης στον οποίο είχε περιέλθει δεν ήταν αποκλειστικής ευθύνης για το Πάρκο και δεν κατόρθωσε να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση.
Η κρατική χρηματοδότηση ήταν σταδιακά μειούμενη έως και μηδαμινή, ενώ ανεπαρκής ήταν και ο αριθμός του προσωπικού καθαριότητας, φύλαξης και συντήρησης. Επιπλέον, οικονομικός προϋπολογισμός και απολογισμός δεν έχει γίνει ποτέ.
Έχει καταστραφεί το δίκτυο ηλεκτροφωτισμού, λόγω απουσίας στοιχειώδους φύλαξης του χώρου και σχεδόν ανύπαρκτης, ενώ υπάρχουν μεγάλα προβλήματα τροφοδοσίας.
Τα όρια του πάρκου παρέμειναν ασαφή δίνοντας χώρο σε καταπατήσεις.
Τέλος, δεν έχει γίνει ποτέ οικονομικός προϋπολογισμός και απολογισμός, ούτε διαχειριστικός έλεγχος της δημόσιας διοίκησης για τα πεπραγμένα των προηγούμενων διοικήσεων
Σήμερα (18/9/2014), η κυβέρνηση καταθέτει fast-truck νομοθετική ρύθμιση που αναθέτει την ιδιοκτησία και διαχείρηση του πάρκου στον ΑΣΔΑ (Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας).
Η επιλογή να δοθεί ένα τέτοιος χώρος πρασίνου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση μοιάζει να αποτελεί δικαίωση των αιτημάτων περί απόδοσης ελεύθερων χώρων στον θεσμό που είναι πιο κοντά στον πολίτη, δηλαδή στην αυτοδιοίκηση. Πρόκειται όμως για κάτι τέτοιο;
Γιατί στον ΑΣΔΑ;
Για να απαντήσει κανείς στο παραπάνω ερώτημα, θα έπρεπε να εξετάσει τι είναι ο φορέας που επιλέγεται (ο ΑΣΔΑ). Είναι Σύνδεσμος των Δήμων της Δυτικής Αθήνας, μιας περιοχής με ενιαία χωρικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, με σκοπό τη συνεργασία των Δήμων για διαδημοτικά ζητήματα που αφορούν όλη την περιοχή. Ιδρύθηκε σε περίοδο που δεν υπήρχε Ββαθμια αυτοδιοίκηση με αναφορά στην περιοχή (η Νομαρχία Αθηνών ήταν πολύ ευρύτερη) και επίσης δεν ήταν αιρετή, αλλά κυβερνητικά ορισμένη. Έτσι, η σύναψη τέτοιου συνδέσμου έδινε τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης συνεργασίας και με μεγαλύτερη εγγύτητα στον πολίτη σε σχέση με τη Νομαρχία.
Σήμερα δεν είναι αυτή η κατάσταση. Ο δεύτερος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης είναι αιρετός και η Δυτική Αθήνα αποτελεί ξεχωριστή περιφερειακή ενότητα. Ο ΑΣΔΑ πρέπει να έχει και σήμερα ρόλο υποβοηθητικό και συνεργατικό με την Περιφέρεια και τους Δήμους, αλλά δεν έχει την ίδια σημασία που είχε στην περίοδο ίδρυσής του, ούτε έχει τον ίδιο βαθμό νομιμοποίησης, ελέγχου και εγγύτητας στον πολίτη σε σχέση με τους 2 αιρετούς βαθμούς Τ.Α. Σημειώνεται ότι ο ΑΣΔΑ ελέγχεται σχεδόν αποκλειστικά από τις διοικήσεις των Δήμων, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής άλλων απόψεων, όπως γίνεται στα εκλεγμένα αντιπροσωπευτικά δημοτικά συμβούλια.
Προκύπτουν λοιπόν ερωτηματικά από την επιλογή του ΑΣΔΑ ως φορέα κυριότητας και διαχείρισης του Πάρκου Τρίτση. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι στον «Καλλικράτη» (τον νόμο που ρυθμίζει τις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης) αναφέρεται ρητά ότι «η διαχείρηση μητροπολιτικού χαρακτήρα πάρκων και των υπερτοπικών χώρων πρασίνου είναι αρμοδιότητα της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης». Γιατί εξαιρέθηκε λοιπόν η Περιφέρειακή Ενότητα Δυτικής Αθήνας από τη διαχείρηση, αλλά έστω και από την διαβούλευση των φορέων γι’ αυτό το ζήτημα; Αν αναλογιστεί κανείς τους πολιτικούς συσχετισμούς στην αυτοδιοίκηση και τη λογική με την οποία νομοθετεί αυτή η Κυβέρνηση, μπορεί κανείς να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Τι άλλο προβλέπει η νομοθετική ρύθμιση;
Σε σχέση με τη χρηματοδότηση δίνει τη αόριστη δυνατότητα να καταβάλλονται στον ΑΣΔΑ πόροι από το πράσινο ταμείο για 5 όμως χρόνια, χωρίς να διασφαλίζει τους πόρους, ούτε το ύψος της χρηματοδότησης και κυρίως χωρίς να καθορίζει τον τρόπο χρηματοδότησης μετά το πέρας της πενταετίας. Επιπλέον δεν ρυθμίζει τα χρέη που έχουν συσσωρευτεί στην προηγούμενη περίοδο εγκατάλειψης του Πάρκου. Αν όμως προσέξει κανείς υποψιασμένος, αποκαλύπτεται η κυβερνητική πρόθεση, αφού αναφέρεται ρητά σε εκμετάλλευση και αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Πάρκου.
Τα τελευταία χρόνια είμαστε μάρτυρες μιας τακτικής μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση χωρίς τη μεταφορά αντίστοιχων πόρων, το αντίθετο. Οι πόροι της αυτοδιοίκησης μειώνονται με σαφή κατεύθυνση την εκχώρηση λειτουργιών της αυτοδιοίκησης στον ιδιωτικό τομέα. Ο τρόπος που εκχωρείται το Πάρκο Τρίτση στην Αυτοδιοίκηση σήμερα δείχνει πως είναι μέρος αυτού του συνολικού κυβερνητικού σχεδιασμού.
Είναι λοιπόν κάτι παραπάνω από σαφές ότι η έλλειψη χρηματοδότησης οδηγεί σε ανεξέλεγκτη και οικονομικά γκρίζα εμπορευματοποίηση μετατρέποντας το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης σε πολυχώρο καφετεριών και Πάρκο Καταναλωτικής Ευαισθητοποίησης.
Τι πρέπει να γίνει;
Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος φορέας (υπό την εποπτεία του ΥΠΕΚΑ) μόνο για τη διαχείριση του πάρκου με συμμετοχή στη διοίκηση του, εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμοι Ιλίου και Αγ.Αναργύρων – Καματερού, ΑΣΔΑ, Περιφέρεια Αττικής), επιστημονικών φορέων (ΕΜΠ, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, Yπ. Παιδείας), των συλλογικών φορέων που δραστηριοποιούνται στο Πάρκο και φορέων κοινωνικού ελέγχου της περιοχής.
Να εξασφαλιστεί μόνιμη και σταθερή χρηματοδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό και να προσληφθεί μόνιμο προσωπικό σχετικών ειδικοτήτων.
Να λειτουργεί ως πόλος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αναψυχής υψηλού πρασίνου, έξω από εμπορικές λογικές ανταποδοτικού χαρακτήρα. Οι χρήσεις να παραμείνουν μέσα στα πλαίσια της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και να μην προχωρήσει σε επιπλέoν εμπορευματοποίηση. Να εστιαστεί η δραστηριοποίηση του φορέα διαχείρισης σε οργάνωση δραστηριοτήτων που συνάδουν με τον σκοπό της ίδρυσης του Πάρκου που δεν είναι άλλος από αυτόν της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
Θοδωρής Κουτσοθεοδωρής και Νίκος Σακούτης
Υπέυθυνοι Αυτοδιοίκησης Δυτικής Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ
